Başkan Türel, Doğu Garajı’nı çarşı kültürünün yaşandığı bir merkez haline getireceklerini söyleyerek, “O turist o dükkana girecek” dedi.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel, bugün ASAT Konferans Salonu'nda düzenlediği toplantıda 'Doğu Garajı ve Nekropol Alanı Projesi'yle ilgili açıklama yaptı. Mimarlar Odası Antalya Şubesi ile düzenlenen yarışma sonucu belirlenen projeyi anlatan Başkan Türel, Doğu Garajı'ndaki eski festival çarşısı alanına yapılacak olan bu çalışmalar hakkında bilgi verdi. Toplantıya Başkan Türel'in yanında Büyükşehir Genel Sekreteri Birol Ekici, ANTEPE Genel Müdürü Bahadır Yantaç ve proje mimarı Emre Erkal katıldı. Projenin ihale aşamasının tamamlanmak üzere olduğunu belirten Türel, 2005 yılında yarışma sonucuyla belirlenen projenin, 2009 yerel seçimler sonrasında görev süresinin sona erdiği için yarım kaldığını anlattı. Türel, bu alanda ise geçen süreçteki inşaat çalışmaları sırasında tarihi yapının bulunması o dönem görülen manzaranın kendilerini heyecanlandırdığını ifade etti.Bıraktığımız yerde kaldıDoğu Garajı için çok hızlı bir çalışmayı ortaya koyduklarını ifade eden Türel, “Doğu Garajı Projesi bizim başlattığımız, hatta Mimarlar Odası ile bir yarışma projesi ile elde ettiğimiz bir çalışma idi. Bu alanda ihalesini yapmak sureti ile adımlarımızı atmış ve neticelendirmek için gayretlerimizi ortaya koymuştuk. Ancak bildiğiniz gibi görev süremizin tamamlanması ile birlikte maalesef işe başlanmamış proje de bıraktığımız yerde kaldı. Burada önemli bir hususu sizinle paylaşmak isterim" dedi. Kazı çalışmaları yapıldığı sırada ortaya çıkan mezarların kendisini heyecanlandırdığını ifade eden Türel, burada petrol bulmuş kadar sevindiğini söyledi. Türel, "Kazı çalışmalarına başladığımızda bir arkadaşımız beni arayarak başkanım biz kazdıkça mezar çıkıyor. Ben tabii derhal Doğu Garajı’nda bulunan inşaat alanına söylenilen konudaki incelemeleri de kendim yerinde yapmak sureti ile oradaki manzarayı gördüğümde sevindim" dedi.Petrol bulmuş kadar sevindimSözlerini sürdüren Türel, "Çünkü biz Antalya’ya yeni bir cazibe merkezi kazandırmak için ortaya koyduğumuz bir projede karşımıza binlerce yıl ötesinden bize miras kalan bir tarihi mezarlık, bir nekropol adeta capcanlı bir şekilde duruyor. Birçok iskelet ve mezar ve o gün o heyecanla yaptığım ilk açıklamayla şunları söylemiştim. Burada petrol bulmuş kadar sevindim. Çünkü biz zaten Doğu Garajı’na cazibe kazandırmaya çalışıyorken o alanda böylesine bir nekropol alanın çıkması bir anda Doğu Garajı’nın cazibesini çok daha fazla artıracaktı. Belki de projeyi tamamlayacak olmamıza rağmen, burada Kültür Turizm Bakanlığımız ve Müze Müdürlüğümüze bu kazı çalışmalarını arkeologlarımızın nezaretinde sürdürmeye yönelik bir çalışmayı doğal olarak başlattık. Ve o dönemde çok iyi hatırlıyorum. Adeta ellerinde suluboya fırçaları ile oradaki arkeologlarımız bu alanda titiz bir çalışma yaptılar. Orada bulunan tarihi eserleri de müze bölümü kapsamında korumaya aldılar. İnşallah bu projeyi hayata geçirdiğimizde birebir orijinal kopyalarını bu alanda hep birlikte Müze Müdürlüğümüzün nezaretinde sergilemeye başlayacağız. Orijinali de müze müdürümüz kontrolü altında korunacak veya yeniden sergilenecek” dedi.3 bin yıllık Antalya tarihiNekropol başka bir gerçeği daha yansıttığını dile getiren Türel, Antalya’nın tarihinin 3 bin yıllığa gerilediğini söyledi. Türel, “Biz Antalya tarihi ile ilgili konuşmaya başladığımızda 2 binlik Antalya tarihi diye konuşmalarımıza başlardık. Antalya’nın tarihinin 2 bin yıl öncesinden başladığı hem tarihçi ve hem bilim adamlarımız hem de Antalyalılar tarafından dile getirilmekte idi. Ancak burada yapılan kazı çalışmalarında bir gerçek daha ortaya çıktı. Bu tarihi mezarlıktaki eserler 3 bin yıllık bir tarihe sahip. Yani bir anlamda bu nekropol sayesinde Antalya tarihi 2 bin yıldan 3 bin yıla geldi. Anadolu’da birçok şehrimize baktığımızda 6 bin yıllık tarihlerden bahsederiz. Hatta 12 bin yıllık tarihlerden bahsedilir. Biz Antalya tarihini hep 2 bin yıl diye ifade ediyorken artık bu çalışma neticesinde Antalya tarihi bin yıl daha geriye gitti. 3 bin yıllık tarihi olan bir şehir üzerinde yaşadığımızı bu vesile ile öğrenmiş olduk" diye konuştu. Kazı çalışmaları çok büyük bir hassasiyetle yapılırken ve çarşı kültürünün yaşatılacağı proje ihalesi yapılmış iken projenin devam ettirilmediğine dikkat çeken Türel,"Gerekçelerini bilmediğim için burada bir şey söylemek istemiyorum. Ama bu alan tarihi bir mezarlık olmasına rağmen yok üniversite yapılacak yok farklı amaçla kullanılacak gibi birtakım kamuoyu gündemini gereksiz işgal eden tartışmalar ile adeta kaderine terk edildi" şeklinde konuştu.10 senelik çalışmanın sonuGöreve geldiklerinde 2004-2009 yılları arasında başlattıkları projeye yeniden hayat vermek ve yeniden canlandırmak için kolları sıvadıklarını belirten Türel,"Bu projeyi yarışma projesi olarak elde eden değerli mimar kardeşlerimiz ile yeniden masaya oturduk. Projeyi Antalya’ya nasıl kazandıracağımız konusunda yeniden Mimarlar Odası başkanımız ve belediyedeki proje ekibindeki arkadaşlarımız, ANET ve ANTEPE Genel Müdürümüz ve ilgili arkadaşlarımız ile gereken çalışmaları yaptık. Bir proje tarihi gerekiyordu. Tarihi bir mezarlık alan içerisinde var. Biz yine tarihi geleneksel çarşı kültürümüzü ve buradaki esnafımızı geçmişte Meydan esnafımızı geri getirmek sureti ile bu çarşı kültürümüzü burada yaşatmaya yönelik fikirlerimizi ortaya koyarak, projemizin son detaylarını oluşturduk. 10 senelik çalışmanın sonuna gelmiş bulunuyoruz. İhalesini de yapmak sureti ile adımlar attık. Nisan ayı içerisinde uygulama projelerinin tamamlanması yönünde söz almak sureti ile bu çalışmaları hızlı şekilde uygulama projelerini tamamlama yönünde gayret ediyoruz. Nekropol ile ilgili kazı çalışmaları bitmiş bir avam proje vardı. Detay proje noktasına gelmişti. Bunu çok hızlı bir şekilde inşaat noktasına taşıyabildik. Bu çalışma ile ilgili ihale hazırlıklarımızı sürdürdük. 20 Şubat tarihinde tarihi mezarlık ile ilgili bölümün inşaat ile ilgili ihalesi yapılıyor. Mart ayı içerisinde en geç nisan ayı içerisinde nekropol alanında inşaat çalışmalarımızı başlatmayı düşünüyoruz” dedi.Verdiğimiz sözlerin arkasındayızTürel sözlerini şöyle sürdürdü, “İhale süreçlerinde olası bir itiraz, zaman gecikmesine vesile olabiliyor. Olası bir farklı tebligatta yapılan uygulama zaman kaybına sebep olabiliyor. Bir ihale süreci ile haziran ayı gibi çarşı alanında da inşaat çalışmalarımıza başlayacağız. Burada bizim zamanımızda kendi rızası ile taşınan esnafımızın ne olacağı hususu. Biz o zamanda söyledik." Verdikleri sözü yerine getirme noktasında büyük bir hassasiyet gösterdiklerini belirten Türel, "Bugün de söylüyoruz. Şükürler olsun siyasette verdiğimiz sözü yerine getirme noktasında büyük bir hassasiyet gösterip bunu gerçekleştirmeyi başaran bir arkadaşınız olarak burada geçmişte verdiğimiz sözlerin arkasındayız. Esnafımızı buradaki çarşı inşaatı tamamlandığında geriye taşıyacağız. Geçmişteki Doğu Garajı Çarşı esnafının ilkel ortamdaki ticareti artık çok daha modern çağdaş bir görünüme kavuşacak. Meydan da geçici süre devam etmekte olan çarşı projesi hakikaten çağdaşlıktan uzak bir proje. Modern ve çağdaş görünüm içerisinde eşdeğer alan yapma söz konusu değil. Bunu esnafımız ile de paylaştık. Esnafımızın da bu konuda itirazları söz konusu değil. Arkadaşlarımıza cazibeli hale gelen Doğu Garajında onları eski yerlerine taşıyarak ticaret imkânını sağlamaya çalışacağız" dedi.
Konser ve tiyatro salonuProjeyle birlikte yer altında 700 araçlık otopark alanın olduğunu belirten Başkan Türel, “Yer altı otopark alanı ortaya çıkarıyoruz ki bölgenin en büyük kapasiteli otopark alanlarından biri olacak. Otobüs kapasitesi aşağı yukarı 25 otobüs kapasitelidir. Pazar yeri ve festival çarşısı için dükkânlarımız olacak. Geleneksel halk pazarı kültürümüzü çarşı kültürümüzü yaşatan bir alan anlayışı ile burada yerli yabancı turistlerimiz ile aynı zamanda Antalyalılara da hizmet veren bir anlayışı ortaya koyacağız. Proje içerisinde mağazalar restoranlar söz konusu. Konservatuarımız Muratpaşa Camii karşısında en üstte sıkışık bir alanda hizmet vermekte. Yapılan çalışmalar için yeterli bir alan değil. Konservatuarımızı da bu çarşının hem bir yaşam canlılığı sağlaması adına çarşının en üst katına taşıyacağız. Burada faaliyetlerini sürdürmesini sağlayacağız. Büyükşehir Belediye tiyatromuzu da benzeri bir çalışma imkânına bu alanda kavuşturacağız. 700 kişilik de bir konser ve tiyatro salonu hizmet verecek” dedi.
Kent merkezine turist girecekOluşturulacak cazibe merkeziyle turistlerin kent merkezine gireceğini belirten Türel, “Antalya’ya tam merkezinde Antalya’ya değer katacak bir projeyi yeniden kazandırıyor olmanın heyecanı içerisindeyiz. Doğu Garajını yeniden çarşı kültürümüzün yaşadığı bir alan haline getireceğiz demiştik. Kent merkezine turist girecek. O turist bu dükkâna girecek diye de bir iddia söylemiştik. Kent merkezinin bir çekim ve merkezi haline getirmezseniz turist kent merkezine gelmekten imtina eder. Ama oralarda projeler ile turistin cazibesine yönelik birtakım projeler ortaya çıkarırsanız o zaman turisti otellere bağlasınız durmaz. Ve o turist o dükkana girer" dedi. Balbey Mahallesi'nin kentsel yenileme alanı içerisine dahil edildiğini belirten Türel, "Doğu Garajı yanında tarihi Balbey Mahallesi adeta eski bir taşınmaz ve pırlanta değerine kavuşması için çalışmalarımız olacak demiştik. Bununla ilgili geçtiğimiz hafta içerisinde tarihi Balbey’i kentsel yenileme alanı ilan edilmesine yönelik Bakanlar Kurulu alınması yönünde Şehircilik Bakanlığı vasıtası ile müracaat ettik. Doğu Garajı, Balbey, Ayakkabıcılar içi, Cumhuriyet Meydanı çevresi cephe giydirme çalışması. Bunları tamamladığımızda, Tophane çarşısının yarım kalan güzelleştirmesi ile birlikte, Yat Limanı ile taçlanan bir Kaleiçi’nin; bugün tur ve balıkçı teknelerine ev sahipliği yapan Yat Limanı’nın önemli yatlara ev sahipliği yapacak şekilde dönüştürülmesiyle, Kaleiçi’ndeki sosyal yaşam kalitesini artırarak, yarım kalan Büyükşehir Belediye Hizmet Binası’nı tamamlayıp, mevcut belediye binasının kent müzesine dönüştürülmesiyle, kent merkezinde inanılmaz bir cazibe merkezi oluşacak. Biz bunları söz vermiştik, tutuyoruz. Bunun heyecanını yaşıyoruz” dedi.
Proje hakkında bilgi veren Mimar Emre Erkal, yapılacak alanın vatandaşlar ve turistler için eşi bulunmaz bir alan olacağını belirtti. Erkal, “Konservatuar bizim için müthiş değerli bir şey haline geldi, çünkü konservatuar haftanın her gününde eğitim veren bir kurum olduğu için sürekli bir öğrencinin, ders verenlerin meraklıların, izleyicinin takip ettiği bir program getirecek. Oraya gelmesini sağlayacak insan adedi de az değil, orayı bir konser salonuyla zenginleştirmek gerekiyor, daha nitelikli hale getirmek gerekiyor. Turist otobüsleri meselesi ilginç bir konu, turistleri Cumhuriyet Meydanı’ndan toplayan araçlar ikiye bölünecek. Bir kısmı Doğu Garajı’nda yer alacak. Kentin içerisinde iki noktada gayet stratejik düzgün bir şekilde düzenlenmiş olacak. Bu otobüsü kullananlar, tiyatro izlemeye gelenler, Nekropol alanını merak edenler için eşi bulunmaz bir adres” dedi. 2005 yılındaki yarışmayı kazandıklarını ve aradan geçen zaman içerisinde arkeolojik değerlerin ortaya çıkmasıyla projenin zenginleştiğini ifade eden proje mimarı Emre Erkal, “Amacımız küçük ticareti buraya yerleştirmek ve onlara uygun bir tesis oluşturmak. Modern birkaç mağaza, balık restoranları, yeme içme tesisleri bulunacak birkaç tane. Turist otobüsleri için Kalekapısı’ndaki ne benzer tesis olacak. Bu da şehir trafiğini oldukça rahatlatacak. Pazar yeri ve Festival Çarşısı’ndaki dükkan adedi 190-200 civarında olmasını planlıyoruz. Otopark alanına toplam 25 otobüs de dahil olmak üzere 700 araç kapasitesi olacak. Bizim bu proje de öncülüğümüz geleneksel pazarı yaşatmak” dedi.
Halil FİDAN